ताप्लेजुङस्थित विश्वको तेस्रो अग्लो कञ्चनजंघा हिमालमा यस वर्ष पर्यटकको उल्लेखनीय वृद्धि भएको छ। कञ्चनजंघा संरक्षण क्षेत्र व्यवस्थापन परिषदका अनुसार चालु आर्थिक वर्षको भदौदेखि कात्तिकसम्म एक हजार ८५ विदेशी पर्यटकले कञ्चनजंघा क्षेत्र भ्रमण गरेका छन्। यो संख्या २५ वर्षयताकै उच्च हो।
ऐतिहासिक पृष्ठभूमि र पर्यटक संख्या
तथ्यांकअनुसार २०५७ सालदेखि हालसम्म कञ्चनजंघा क्षेत्रमा वार्षिक एक हजारभन्दा बढी पर्यटक पुगेका थिएनन्। पछिल्लो २५ वर्षमा सबैभन्दा कम पर्यटक २०७८/७९ मा केवल ६३ जना मात्र थिए। यस आर्थिक वर्षमा आएको पर्यटक संख्या कञ्चनजंघा क्षेत्रको पर्यटनमा आशाजनक प्रगति दर्शाउँछ।
विदेशी पर्यटकको आकर्षण
यो सिजनमा फ्रान्स, अष्ट्रेलिया, जर्मनी र अमेरिकाबाट आउने पर्यटकको संख्या उल्लेखनीय रहेको छ। यस्ता पर्यटक प्रायः लामो समय कञ्चनजंघा क्षेत्रमा बसेर यसको प्राकृतिक सौन्दर्य र हिमाली संस्कृति अनुभव गर्न रुचाउँछन्। पर्यटन व्यवसायी पेमा शेर्पाका अनुसार यस वृद्धिले स्थानीय व्यवसायीलाई उत्साहित बनाएको छ।
आन्तरिक पर्यटकको चाप
दसैं-तिहारको समयमा आन्तरिक पर्यटकको चाप पनि उल्लेखनीय रह्यो। परिवारसहित आउने नेपाली पर्यटकहरूले स्थानीय होटल र लजहरू भरिभराउ बनाएका थिए। होटल व्यवसायी सेराप शेर्पाका अनुसार चाडपर्वका समयमा आन्तरिक पर्यटकको उपस्थिति व्यापारका लागि विशेष महत्त्वपूर्ण रहन्छ।
स्थानीय अर्थतन्त्रमा योगदान
पर्यटनको यस वृद्धिले स्थानीय अर्थतन्त्रमा प्रत्यक्ष प्रभाव परेको छ। होटल, रेस्टुराँ, ट्रेकिङ गाइड, पोर्टर, र हस्तकला व्यवसायीहरूले आम्दानीमा ३० प्रतिशतभन्दा बढी वृद्धि भएको बताएका छन्। पर्यटन सहायक टासीतेन्जिङ शेर्पाका अनुसार पर्यटकको संख्याले स्थानीय रोजगार सिर्जनामा समेत योगदान पुर्याएको छ।
पर्यटकीय पूर्वाधारको विकास
कञ्चनजंघा क्षेत्रलाई विश्वस्तरीय गन्तव्य बनाउने उद्देश्यले विभिन्न पूर्वाधार निर्माण र सुधारका कार्यक्रम अघि बढाइएका छन्। नयाँ पदमार्ग, सुरक्षित आवास सुविधा, वाइफाइ, प्राथमिक उपचार केन्द्र, र पर्यावरणमैत्री शौचालयहरूको व्यवस्थापनमा ध्यान दिइएको छ।
चुनौती र दीर्घकालीन योजना
हालसम्म पर्यटकको आगमनमा भएका मुख्य चुनौतीहरूमा मौसमको अनिश्चितता र ट्रेकिङ मार्गहरूको अवरुद्धता पर्दछन्। विशेष गरी असार-साउनको वर्षा र पुस-माघको हिमपातले ट्रेकिङ कठिन बनाउँछ। यस्ता समस्या समाधान गर्न कञ्चनजंघा संरक्षण क्षेत्र व्यवस्थापन परिषदले स्थानीय समुदायसँग मिलेर दीर्घकालीन योजनाहरू तयार पारेको छ।
कञ्चनजंघा क्षेत्रको विशिष्टता
८,५८६ मिटर उचाइको कञ्चनजंघा हिमाल मात्र नभई यस क्षेत्रमा फक्ताङलुङ, यलुङकाङ, किरात चुली, पाथीभरा, र काब्रुजस्ता अन्य हिमाल पनि छन्। प्राकृतिक सौन्दर्य र सांस्कृतिक विविधताले भरिपूर्ण यो क्षेत्र पर्यटकहरूको लागि अनौठो अनुभव प्रदान गर्दछ।
निष्कर्ष
कञ्चनजंघा क्षेत्रमा पर्यटक आगमनको यस वृद्धिले न केवल स्थानीय व्यवसायलाई चलायमान बनाएको छ, तर यसलाई विश्वस्तरीय पर्यटकीय गन्तव्यका रूपमा स्थापित गर्न पनि टेवा पुगेको छ। यद्यपि, मौसमजन्य चुनौतीहरूको समाधान र दीर्घकालीन योजनाहरू कार्यान्वयनमा जोड दिनुपर्ने आवश्यकता छ।
तस्बिरः कञ्चनजंघा हिमालमा पर्यटकहरु। फोटो: दिलकुमार लिम्बू/रासस